ABD’li fizikçi J. Robert Oppenheimer’ın hayatını anlatan biyografik sinema, dünya çapında 954 milyon dolar hasılat yaptı ve ABD Akademi Ödülleri’nde 7 kolda Oscar kazandı. Lakin sinema, İkinci Dünya Savaşı’nın sonlarına hakikat ABD’nin Hiroşima ve Nagazaki’ye attığı atom bombasına maruz kalan tek ülke olan Japonya’da uzun mühlet gösterime girmedi.
Oppenheimer ve bir küme bilim beşerinin atom bombası tasarlama sürecini anlatan sinema, Temmuz 2023’te başta ABD olmak üzere birçok ülkede gösterilirken, Japonya’da 29 Mart’ta izleyiciyle buluştu. Atom bombasının “insani bedelini örtbas ettiği” gerekçesiyle eleştirilen sinemanın, içeriği ve tanıtımına ait tartışmalar nedeniyle Japonya’da geç gösterime girdiği belirtiliyor.
Japonya’da atom bombası mağdurları olarak tanınan “hibakuşalar” ile halk, “Oppenheimer” sinemasının, 79 yıl sonra da olsa atom bombası gerçeklerinin anlaşılmasına bir nebze katkı sunacağını söz ediyor.
Filmi izleyen Japon Kikuçi, sinema çıkışında AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Japonlar için hayli kıymetli bir eser” diye nitelediği sinemanın, ülkede şimdiye kadar neden vizyona girmediğini merak ettiğini söyledi. Kikuçi, “Japonlar açısından histerik hisleri incitecek ya da bu üslupta bir sinema olduğunu düşünmüyorum. Bence değerli olan Japonya-ABD üzere ülkeler ortası ilgilerle ilgili olmak yerine daha global ölçekte öyküleri tasvir etmesi” dedi.
Üniversitede tarih kısımda eğitim alan ve sinema salonunda çalışan Nakahara, “Japon tarihi açısından önemli” olduğunu düşündüğü sinemada, bölge halkının acılarına değinilmemesini “Acıyı yaşayan bilebilir, yabancılar bunu hayal bile edemezler” kelamlarıyla kıymetlendirdi.
Nakahara, “Doğrudan ziyan görenlerin hisleri ile sinemanın senaryosunu yazanların hisleri birbirinden farklı olunca hakikat sinemaya eksik yansıyabiliyor” dedi.
Filmin ikincisinin çekilmesi halinde de Nakahara, bombalama sonrası bölgeye yağan ve “Kuroi-ame” diye bilinen radyoaktif yağmur dahil atom bombalarının halkın ömrüne olumsuz tesirlerine değinilmesi daveti yaptı. Hiroşima ve Nagazaki kentinde yaşayan atom bombası mağdurları “hibakuşalar” da ulusal basına verdikleri demeçlerde, sinemanın, atom bombasının gerçekleri konusunda farkındalık yaratma açısından yarar sağlayacağını lisana getirdi.
Yaşadığı Nagazaki kentine atom bombası atıldığında 13 yaşında olan Tanaka Terumi, 5 aile üyesini kaybettiği olayı hala unutmadığını lakin sinemanın atom bombalarına sahip olmanın ne manaya geleceğine yönelik insanları düşünmeye sevk edeceğini belirtti. “Ne kadar fazla sayıda insan bu sineması izlerse o kadar iyi” diye konuşan Tanaka, çağdaş politik dünyada nükleer bombaların rolü ile bu bombaların insanlığın yok edilmesine neden olabileceğinin hala gereğince anlaşılmadığını söyledi. Tanaka, “Neredeyse 80 yıl oluyor lakin insanların bu silahların gerçekte toplumları nasıl etkileyebileceğini düşünmediği bir periyoda girdik” sözünü kullandı.
79 yaşındaki Sakuma Kunihiko da atom bombalarının atılmasından sonra yaşanan periyodu anlatmamasına karşın sinemanın olup bitenler hakkında sadece yüzeysel bilgiye sahip olanlar için hala bir öğrenme fırsatı olabileceğini söyledi. Yaşadığı Hiroşima kentine atom bombası atıldığında 9 aylık olduğunu, münasebetiyle olayı hatırlamadığını belirten Sakuma, sinemanın, Hiroşima’yı yansıtmadığı tenkitlerini anladığını kaydetti. Sakuma, “Film, atom bombasının geliştirilmesi sürecini ‘anlaşılması kolay’ hale getirdi. Hibakuşa ya da değil, herkes bunun farkında olmalı” dedi.
11 Mart’ta düzenlenen Oscar merasiminde Christopher Nolan’ın Amerikalı fizikçi J. Robert Oppenheimer’ın hayatını bahis alan “Oppenheimer” sineması, “En Düzgün Film” dahil 7 kolda ödül kazanmıştı.
13 kısımda aday gösterilen filmin yönetmeni Christopher Nolan ise birinci defa Oscar alarak “En Düzgün Yönetmen” ödülüyle büyük muvaffakiyet elde etmişti. Sinemada Oppenheimer’ı canlandıran İrlandalı aktör Cillian Murphy ise “En Âlâ Erkek Oyuncu” ödülüyle büyük sevinç yaşamıştı.
Oppenheimer’daki rolüyle dikkatleri çeken ve “Iron Man” karakteriyle ünlenen Robert Downey Jr. ise birinci Oscar’ına “En Yeterli Yardımcı Erkek Oyuncu” ödülüyle ulaşmıştı.