Eğitim-Sen’den Yeni Müfredat Yorumu ; ‘Eğitimde Dinselleşme Uyarısı’ !

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan taslak Müfredata yansılar sürüyor. Gazeteci. Fatih Altaylı’nın akabinde Eğitim Sen de reaksiyon gösterdi.

Yeni Müfredat Dini ve Ulusal Bedelleri Temel Almıştır

Eğitim-Sen tarafından yapılan açıklamada, şu sözlere yer verdi, “Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in bugüne kadar yaptığı açıklamalardan çıkarılabilecek en somut sonuç, yeni eğitim müfredatının, tüm derslerde sarmal olarak ‘dini’ ve ‘milli’ pahaları temel alan, farklılıkları ötekileştiren bir içerikte hazırlıkların yapılmış olmasıdır. Yıllardır iktidar eliyle adım adım hayata geçirilen eğitimde dinselleşmenin son halkasının yeni müfredat üzerinden tamamlanması hedeflenmektedir. Müfredatlar eğitim ideolojisi anlayışlarından bağımsız olarak düşünülemez. Zira bir ülkenin eğitim gerçeğinin temelini eğitim ideolojisi oluşturur. İnsanın hangi bilgiler, gerçekler ve bedeller üzerinden biçimlendirilmesi isteniyorsa, ona uygun eğitim siyasetleri oluşturulur. Bu siyasetlere dayalı olarak eğitim planlaması somutlaştırılır ve böylelikle eğitim uygulamalarına yasallık kazandırılır. MEB’in müfredat değişiklikleriyle yapmak istediği şey, tam olarak iktidarın siyasal ve ideolojik çizgisine paralel olarak “milli ve manevi değerler”le donatılmış jenerasyonlar yetiştirmektir. Gerçekten Ulusal Eğitim Bakanı’nın STK olarak tanımladığı tarikat ve cemaatlerin ısrarıyla, ÇEDES projesiyle büsbütün dini pahalara dayalı “değerler eğitimi” uygulamasının eğitimin tüm kademelerinde hayata geçirilmesi hedeflenmektedir”

3 Seçmeli Din Dersi Konuldu

AKP’nin iktidara geldiği birinci yıllarda çok fazla hissedilmemesine karşın muhafazakâr ve bilhassa dinî hususlar, müfredatlarda gitgide artan oranda başat hale geldi. AKP 2002 yılında birinci defa iktidara geldiğinde Avrupa Birliği’ne tam üyelik perspektifinde, biraz da uygar dünyaya “zararsız” gözükmek emeliyle o vakit için yapılabilecek her şeyi yapmaya çalıştı: Örneğin müfredatlardaki ve ders kitaplarındaki ayrımcı sözler ayıklandı, Alevilik din derslerine ünite olarak eklendi, demokratik eğitimle ilgili kimi dersler müfredatlara eklendi, ders kitaplarında üniversal pahalar vurgulandı vb. Lakin AKP iktidarı kendini kurumsallaştırdıktan sonra asıl yüzünü gösterdi ve eğitimde kaygısının demokratikleşme değil, dinselleştirme olduğunu ilan etti. Bu çerçevede bilhassa 2012 yılında uygulamaya geçilen 4+4+4 eğitim sistemi ile mecburî din derslerinin yanına çoklukla fiilen zarurî üç seçmeli din dersi (Kur’an-ı Kerim, Hz. Peygamberimizin Hayatı, Temel Dinî Bilgiler) daha konuldu. Öncesinde bu dinselleşmeyle paralel biçimde, biyoloji kitaplarından evrim konusu çıkarılmış ve yerine yaratılış kanısı getirilmişti. İlaveten, vakitle okul müdür ve müdür yardımcıları çoğunlukla İmam-Hatip yahut İlahiyat Fakülteleri mezunlarından olan öğretmen ve eğitimcilerden seçilmişti. Erdoğan esasen asıl gayesinin “kindar dindar nesil” yetiştirmek olduğunu açıkça söz etmişti.

Kindar Dindar Kuşak Mi Yetiştirilecek ?

O halde, tarihte birçok kere görülen hâkim ideolojiye uygun kuşaklar yetiştirme gayesi günümüz Türkiye’sinde “kindar dindar” jenerasyon yetiştirmeye dönüşmüş durumda. Bu emelin gerçekleştirilmesinde de en büyük vazife okullara verildi. Kelamda seçmeli din dersleriyle çocuklar din dersini seçmek zorunda bırakılmaktadır, bu süreçte müdür ve yardımcıları, hatta öğretmenler ve veliler, her öğrencinin bu kelamda seçmeli dersleri seçmesi için baskı yaptılar. Mecburî seçmeli din derslerinin yanı sıra bilhassa ideoloji, tarih, biyoloji üzere derslerin içerikleri de bu gayesi gerçekleştirmek için değiştirildi. Yeni müfredat hazırlıkları konusunda sorunun eğitim biliminin temel unsurları göz önünde bulundurarak hayata geçirilmesi gerektiği açık. Eğitim Sen, eğitimin toplumsal bir olgu olarak ele alınıp, bu olguyu tanımlayan değişkenlerin bütünsel bir çerçeve içinde tahlil edilmesi gerektiğini düşünmektedir. Sendikamızın müfredatla ilgili teklifleri aşağıdaki üzeredir.

Laik ve Bilimsel Eğitime Büyük Meydan Okuma : ‘Yeni Müfredat’

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından, 2017-2018 eğitim öğretim yılından itibaren eğitim kademlerinin tamamında yeni müfredatların uygulanmaya başlanacağı açıklandı. İlkokul ve ortaokul seviyesinde 17, lise seviyesinde 24, İHL’lerde 10 olmak üzere toplam 51 başka müfredat büsbütün yenilendi. Yeni eğitim müfredatı çok kısa mühlet içinde hazırlandı, kıymetlendirme yapılamayacak kadar kısa bir mühlet askıya çıkarıldı, bilimsel inceleme, kıymetlendirme ve pilot uygulama yapılmadan hayata geçirildi. MEB,  “Müfredatın öğretmen, öğrenci ve velilerin görüşleri alınarak yenilendiğini” argüman etse de, gerçekte bu türlü bir sürecin yaşanmadığı, bilhassa tarih derslerindeki ayıklamalar ve evrim teorisiyle ilgili tekliflerin çabucak hemen hiç biri dikkate alınmadı. Kaldı ki eğitimle ilgili demokratik kitle örgütleri, sendikalar ve derneklerinin, mevzuya dair bırakın görüşlerinin alınmasını, haberleri bile olmadı. Müfredatlar yeniden, tekrar ve bir defa daha dar, izole ve alabildiğine dinci-gerici çevrelerin yapıtı olarak görünüyor.

Gizli Müfredat

Müfredat değişikliği ilkokul, ortaokul ve lisede işlenecek derslerin içeriği ve bunlarla ilgili kıymetli ve tüm toplumu ilgilendiren düzenlemelerdir. Olağanda müfredat değişikliklerinin içeriğinin ne olacağı, nasıl bir değişiklik önerildiğinin bütün taraflarıyla, bilim insanları, eğitim bilimciler ve eğitim sendikalarının görüşleri alınarak, çeşitli taraflarıyla tartışılarak belirlenmesi gerekir. Meğer MEB’in sürecin başından sonuna kadar yapmaya çalıştığı şey, ülkenin bugünü ve geleceğini ilgilendiren böylesine kıymetli bir mevzuda “yangından mal kaçırır gibi” hareket etmek oldu. Toplumsal sınıf münasebetlerinin yine üretiminin araçları olarak da kullanılan müfredat ve ders kitaplarının hükümran sistemin kendini muhafaza ve kollamasında “pedagojik” bir fonksiyon gördüğü açık. Bu nedenle eğitim müfredatı, öğretim programları ve ders kitapları, iktidar ilgileri dışında, kolay ve teknik eğitim gereçleri olarak ele alınamaz. Eğitim ortamlarında bir yığın bilgi transferi, niyet ve pratik içinde kimi vakit açık kimi vakit da bâtın olarak yerine getirilmesi süreci müfredat değişiklikleri üzerinden hayata geçirilmeye çalışılmaktadır. Bize gösterilen “açık müfredat”ın yanı sıra bir de “gizli müfredat” var ki işte orası asıl değerli olan yerdir. Irkçı, gerici, ayrımcı ve dışlayıcı bedel ve pratikler, bu “gizli müfredat”la yerine getirilmektedir.

Tüm ülkeyi ve gelecek kuşakları yakından ilgilendiren eğitim müfredatı üzere bir mevzuda, müfredatın siyasal ve ideolojik olarak iktidara yakın çevrelerin müdahalesiyle daha da geriye götürülmesi, bilime ve aydınlanma niyetine karşı resmen bayrak açılması kelam mevzusudur. Ders kitaplarında bir müddettir sürdürülen “sadeleştirme” ve “basitleştirme” uygulamalarının direkt bilim, ideoloji, tarih ve sanat derslerini amaç alması, bilim derslerinde ünite ve kazanım sayılarının azaltılması, başta tarih dersleri olmak üzere, büyük ölçüde “dini” ve “milli” öğeler ve referanslarla donatılmış bir müfredat oluşturulduğu görülmektedir. Ülkeye aydın, ilerici ve değişimci jenerasyonlar gerekirken bu müfredatlarla daha geriye gerçek bakan, çağdışı zihniyetle donanmış kuşakların yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Yeni müfredatların, bilim, teknoloji ve çağdaşlıktan fazla tarikat ve cemaatlerin belirlediği bir biçim ve içerikte olacağı kuşkusuzdur.

MEB, müfredatı yenileme sürecinde gereğince şeffaf ve açık bir tavır almadı, eğitim müfredatının bilim ve bilimsel bilginin yanı sıra olgusal gerçeklerle (örneğin evrimle) somut bağlarını kopardı, eğitim sisteminde her türlü bilim dışı akım ve niyetin gelişmesi için geniş bir alan açtı. İktidarın bir yandan uzaya turist gönderip bilimsel ve teknolojik bir imaj sunmaya çalışması, Tekno-fest ile gövde gösterisi yapması, öte yandan tarikat ve cemaatlerle MEB üzerinden protokoller yapması büyük bir çelişkidir. Hem uzaydaki astronot hem de okuldaki imamla övünen birebir iktidardır. Bilimin en temel gerçeklerinden biri olan Evrim Teorisi’nin müfredattan çıkarılması, başlı başına bir skandaldır. Evrim Teorisi yalnızca biyolojide değil, tüm tabiat ve insan bilimlerinde, bilimi ve aklı yok sayan “yaradılışçı eğilimlere” karşı, bilimlerin kendilerini geliştirme ve ilerletmenin temel destek noktalarından olan bir teoridir. İsmi üstünde, evrim bir teoridir ve bu teori pek çok kere bilimsel olarak doğrulanmıştır fakat kozmosun kaç günde yaratıldığı tezi bilimsel değil dini referans alan bir tezdir.

Eğitimde aşikâr bir inancı merkeze alan, eğitimi ve toplumsal ömrü dini kural ve referanslara nazaran düzenlemek isteyen bir iktidarın evrim düşmanlığı anlaşılmaz değil. Mevcut inanç sistemi, tüm canlıların özel olarak ve başka ayrı yaratıldıklarını, insanın da bu canlılar ortasında özel ve üstün bir yeri olduğu fikrine dayanıyor. Çağdaş bilim ise tüm canlıların ortak ataları paylaştığını, kademeli değişimlerle bugünkü hallerine geldiklerini, hala değişmekte olduklarını ve insanın bu canlılar ortasında, yaradılışçıların tez ettiği manada, özel ya da ayrıcalıklı tarafı olmadığını ortaya koyar. Münasebetiyle sorun ‘maymundan gelmek’ üzere sığ bir tartışma etrafında yürütülemeyecek kadar önemli ve kıymetlidir. Biyoloji, genetik, tıp, kimya üzere birçok bilim kolunun üzerinde yükseldiği temel, bilimsel teori ve maddelerdir. Bilimin karşısına dini koymaya çalışmak, akıntıya karşı kürek çekmektir.  Evrim teorisi, biyolojiden genetiğe, tıptan ekolojiye kadar canlılığı ve canlıları ilgilendiren bilimsel çalışma alanlarını birbirine kopmaz bağlarla bağlayan en temel bilimsel unsur olarak kabul edilmektedir. Buna karşın müfredatta yapılan ideolojik ayıklama, öğrencilerin canlılığı ve doğayı bilimin gözüyle görmesinden duyulan rahatsızlığın en açık göstergesidir. Yakın vakitlerde iktidar medyasında pek çok defa şu görüş dillendirildi: “Müfredat ve ders kitaplarında “doğa” o denli yüceltilmektedir ki güya Allah’a şirk koşulmakta, tabiatın Allah’tan daha güçlü olduğu vurgulanmaktadır.” Meğer bilimin temel konusu tabiattır ve tabiat şaşırtan tarafları, sürprizleri ve daha hala açıklanamamış birçok tarafıyla bilimin inceleme ve öğretim konusu olmayı sürdürecektir; bundan daha doğal bir şey olamaz.

Evrim Teorisi Kurban Edildi

Evrim teorisi, iktidarın bilhassa 4+4+4 sonrasında hayata geçirdiği “kindar dindar” jenerasyon yetiştirme projesine kurban edildi. Türkiye bu atağıyla eğitimde bilimin kozmik bedellerine direkt cephe alarak, Suudi Arabistan ile birebir çizgiyi benimsediğini göstermektedir. Bu tehlikeli adımın gerisinde, bütün okullarda okutulan eğitim müfredatını, imam hatip müfredatıyla bütünleştirme uğraşları bulunmaktadır. Müfredat değişiklikleriyle darbeler ve cuntaların da tarih ders kitaplarında okutulacak olması, dersleri militaristleştirecektir. Periyot başında tüm okullarda bir hafta boyunca şiddet manzaraları eşliğinde gelişme çağındaki ilkokul öğrencilerine, sakıncalı olmasına karşın, zorla izlettirilen “15 Temmuz darbe girişimi”nin eğitim müfredatına girmesi ve bu darbe teşebbüsünün ulusal bayramlar ortasında sayılması, hatta felsefe dersi müfredatı içine yerleştirilerek anlatılmak istenmesinin eğitim bilimine ne kadar katkısı olacağı tartışmalıdır. AKP birinci periyotlarında müfredat ve ders kitaplarından militarist bedelleri ayıklamakla övünürdü. Artık ise 12 Eylül darbecilerinin çizgine geldi. İlkokul çocuklarına asker, darbe, silah, mevt üzere mevzuların anlatılması “pedagojik cinayet”tir.

Özellikle Hayat Bilgisi ve Toplumsal Bilgiler Derslerinde çok sayıda tartışmalı ve iktidarın siyasal-ideolojik telaffuzlarını çağrıştıran değişikliklerin yapılması, misal bir biçimde geçtiğimiz yıl bütün okullarda kutlanması için resmi yazı yazılan “Irak Kut’ül Amare Zaferi” üzere bir olayın yer alması dikkat caziptir.

Türkiye’deki bütün eğitim kurumları, iktidarın ırkçı, mezhepçi, ayrımcı ve otoriter uygulamaları nedeniyle gerçek fonksiyonlarından süratle uzaklaştırıldı. İktidarın eğitim başta olmak üzere, toplumsal ömrün bütün alanlarında uyguladığı baskı, şiddet ve dayatmacı uygulamalar, laik eğitime, eşit, özgür ve demokratik yaşama karşı açık bir meydan okumanın yaşandığını gösteriyor. Müfredat değişiklikleri, bir manasıyla laik, bilimsel ve demokratik eğitim anlayışına karşı meydan okumanın somut bir yansımadır.

Siyasi iktidarın ve MEB’in geçtiğimiz 22 yıl içinde eğitim siyasetleri alanında ve uygulamada göstermiş olduğu pratik, yeni müfredatın nasıl bir içerikte olacağı ve eğitim sistemini hangi istikamete gerçek götürmek istediği konusunda gereğince ipucu vermektedir. MEB’in 2005’ten bugüne kadar yaptığı hiçbir programda evvelden gereksinim tahlili yapılmadı, programa uygun altyapı düzenlenmedi ve öğretmenler programların uygulanması konusunda gereğince eğitilmedi. Yanı sıra, programın uygulanma sürecine ait planlama, pilot uygulama ve değerlendirmeler de gerçekleştirilmedi. Daima birebir yanlışı yaparak farklı sonuçlara ulaşılamayacağı bilinmesine karşın, MEB’in birebir yanlışı tekrarlaması dikkat caziptir. MEB, eğitimle ilgili bir kurum lakin yanlışlarından ders almayı hala öğrenemedi. Ders alınmadığı sürece de bunun maliyeti artacak ve bu maliyeti de Türkiye halkları ödeyecektir.

Yeni Müfredatın Eğitim İdeolojisi Sıkıntılıdır

Müfredat aslında resmi bir “denetim aracı” ve “eğitsel şablon”dur. Ders kitaplarının biçim ve içeriği, öğretmen anlatımları, konular/üniteler, programın vakit çizelgesi başta olmak üzere birçok boyut müfredatlarda tanımlanan çerçeveye nazaran belirlenir. Bu belirleme işi teknik olmanın yanı sıra ideolojik ve toplumsaldır. Gerici ideoloji ve kuramsal yaklaşımlara nazaran müfredat ve ders kitapları, kültürel miras ve tecrübenin aktarıldığı araçlardır.

Müfredat ve ders kitaplarıyla ilgili olarak vurgulanması gereken en değerli nokta bu kitapların özel, saf, tecrübesiz ve hassas bir kitle olan öğrenciler/çocuklar için yazılmış olduğudur. Seslendiği kesitin öğrenciler olması, ders kitaplarını özel kılar. Ders kitapları, planlanmasından yazılmasına, basılmasından sınıf içinde kullanımına kadar tüm süreçlerde kullanıcısı olan yaş nesli ve bu neslin eğitsel beklentilerini hep göz önünde bulundurmalıdır. Alana ait bilginin, öğrencinin yaş jenerasyonuna uygun hünerler üretecek bir yapıda sunulması, anlatım ve açıklamaların öğrencinin manaya seviyesine indirgenmesi, görsel araçların mana üretecek bir biçimde ders kitabına yerleştirilmesi konusunda MEB’in nasıl uygulamalar içine gireceğini varsayım etmek sıkıntı değil.

Türkiye’nin eğitim müfredatı, ülkedeki kültürel ve dilsel çeşitliliği, yanı sıra zenginliği yok sayan, farklı inanç ve kimlikleri dışlayan ve piyasanın gereksinimlerine karşılık vermeye çalışan, “insan”ı değil, “birey”i ve “bireyciliği”, bilhassa etnik kimlik ve dini inanç üzerinden milliyetçiliği, Osmanlıcılığı, iktidar cephesinde sıkça kullanılan “dini” ve “milli” bedelleri her fırsatta öne çıkaran ve farklılıkları yok sayan ya da ötekileştiren bir içeriktedir. Yeni müfredat üzerinden bu durumun daha da bariz hale getirilerek sürdürüleceği anlaşılmaktadır.

Eğitime Dini ve Ulusal Yaklaşım

Bireycilikle, milliyetçilikle, dini pahalar ve rekabetle yoğrulmuş, bilimsel, sanatsal, estetik istikametten sığ, büyük ölçüde dini kural ve referanslara dayanan bir lisanın kullanıldığı eğitim müfredatının çocuklarımıza/öğrencilerimize verebileceği hiçbir olumlu şey yoktur. Laik, bilimsel ve demokratik eğitimin temel fonksiyonu, bireylerin kendilerini çocuk yaşlardan itibaren özgürce gerçekleştirmelerine yardım etmektir. Hasebiyle eğitim programları, ömrü bir bütün olarak kavramayı hedeflemeli, öğrencilerin çok istikametli gelişimlerine hizmet edecek öğrenme yaşantılarını içeren bir içerikte olmalıdır. MEB’in “yeni müfredatı”, düşünmeyen, sorgulamayan, eleştirmeyen, itiraz etmeyen ve yorumlamayan robot, ve ruhsuz kuşaklar yetiştirmek emeliyle hazırlandı. Sorun bilim ve demokrasi değil, çağdışı “dava”dır. Öğretim programlarında bilimsel eğitimle ilgili olan pek çok nokta ihtimamla “ayıklama”ya tabi tutulurken, iktidarın inşa etmekte olduğu ‘yeni rejim’i ve onun “2023 vizyonu”nu merkez alıp, açık ve saklı (örtük) hedef ve pahaları programlara ustalıkla yerleştirerek kendilerince “dini” ve “milli” bir müfredat oluşturulmak istendiği açık. Eğitimin bütün kademeleri (okul öncesi eğitim dâhil) “dini” ve “milli” yaklaşımla yine düzenlenirken, okulların eğitim kurumu olmaktan çıkarılıp, öğrencilere “itaat” ve “sadakat” kültürünü aşılayan birer “terbiye ve ıslah merkezi” haline getirilmesi hedeflenmektedir.

Türkiye’nin Nasıl Bir Müfredata Muhtaçlığı Var?

Yeni müfredat hazırlıkları konusunda sorunun eğitim biliminin temel prensipleri göz önünde bulundurarak hayata geçirilmesi gerektiği açık. Eğitim Sen, eğitimin toplumsal bir olgu olarak ele alınıp, bu olguyu tanımlayan değişkenlerin bütünsel bir çerçeve içinde tahlil edilmesi gerektiğini düşünmektedir. Sendikamızın müfredat programı ile ilgili teklifleri şu formdadır:

• Eğitim müfredatı hazırlanırken bilimsel, demokratik, laik, bireyin yanı sıra tıpkı vakitte toplumsal faydayı da gözeten, insan hak ve özgürlüklerine dayalı eğitim programlarının oluşturulması gereklidir. Bu çerçevede yaratıcı ve eleştirel düşünen, üretici, etraf şuurunu kazanmış, toplumsal sıkıntılara hassas, kendine güvenen, demokrasiyi özümsemiş, insan hak ve özgürlüklerini ön planda tutan, eşitlikçi, adalet duygusu gelişmiş bireylerin yetiştirilmesini hedefleyen eğitim programları oluşturmak temel maksat olmalıdır.
• Dil bir bağlantı aracı olmanın yanı sıra o lisanı konuşan toplumun tarihinin ve kültürünün taşıyıcısıdır. Farklı lisanların varlığını inkâr eden, onları dışlayan “tek dil-tek millet” ideolojisi terk edilerek çok dillilik temelinde anadilinde eğitim müfredat içeriklerine eklenmelidir.
• Müfredatın içeriği bilgi ve bedeller, demokrasi aksisi (dinci-gerici istismara dayanan, ırkçı, etnik ayrımcı, bölgeci, cinsiyetçi, farklı renk ve kültürleri aşağılayıcı, savaş yanlısı, etraf düşmanı, piyasacı vb.) öğeler asla olmamalı, var olanlar çıkarılmalıdır.
• Müfredatta yer alan husus, emel, maksat, öğretim prensip ve metotları ve kavramları, çocukların toplumsal ve kültürel gelişim seviyelerine uygun olmalıdır.
• Müfredat, imtihan ve not sistemi üzerine kurulmamalı. Zira imtihan ve not sistemi, geliştiren değil, eleyen ve seçen bir sistemin eseridir. Ölçme ve kıymetlendirme, öğretmen-öğrenci-veli üçgeninde kurulmalı ve nicelik değil, nitelik ölçülmeli. Ölçmenin gayesi, elemek değil, niteliğin yer ve seviyesini belirlemek olmalıdır.
• Ders kitaplarının sermaye etraflarının çıkarları ile dinî kural ve referanslara nazaran hazırlanması uygulamalarına derhal son verilmeli, bilimsel ve pedagojik unsurlara uygun şekilde hazırlanması sağlanmalıdır.
• Ders kitaplarında gözlenen tekdüzelik son bulmalı, içerik bilimsel, sistematik ve öğrenciye nazaran olmalı. Seçilen bahisler ile mevzuların ele alınış biçimi program amaçlarına uygun ve ilgi çekici şekilde düzenlenmelidir.
• Ders kitabı uygulama evresinde çeşitli öğretim yollarını kullanmaya imkan sunmalı; öğrencinin iştiraki, merak, yaratıcılık ve eleştirel düşünme istikametleri ön plana çıkarılmalı. Ders kitapları, onu kullanan öğrencileri araştırma, sorgulama ve bilgilere ulaşma eforuna dahil edecek bir yapıda hazırlanmalıdır.
• Ders kitaplarında öğrencilerin okuduklarından zevk almalarını sağlama, düşünme maharetlerini teşvik eden tesirli sorgulama teknikleri kullanma, eleştirel düşünme ve kendi kendine öğrenmeyi teşvik etme yaklaşımı kendini göstermelidir.
• Öğrencinin ve öğretmenin denetim edemediği hiçbir araç, eğitimin temel unsu­ru haline getirilmemeli. Bilhassa bireyin davranış, maharet ve yetenek gelişimine odaklanan birinci ve ortaokul seviyesinde bilgi teknolojilerinin yanlış kullanımının öğrencinin gerçek hayatla bağını koparabileceği riski göz önünde bulundurulmalıdır.
• Müfredat hazırlıkları sürecinde sermaye ve iktidar odaklarının ekonomik, siyasal ve ideolojik çıkarlarına yönelik düzenlemeler yer almamalı, sendikalar, bilim etrafları ve öğrenci-veli temsilcilerinin müfredat hazırlanmasında iştiraki sağlanmalıdır. 

Sonsöz

Bir ülkede bireylerin hangi bilgiler, gerçekler ve pahalar üzerinden biçimlendirilmesi isteniyorsa ona uygun eğitim siyasetleri oluşturulması kaçınılmazdır. Türkiye’nin mevcut eğitim siyasetinin temelinde laik, bilimsel ve demokratik eğitim anlayışından çok, eğitim sisteminin iktidarın siyasal-ideolojik gayelerine uygun olarak biçimlendirilmek istenmesi vardır. Yeni müfredatı bu manasıyla tüm topluma ve ülkenin geleceğine yönelik tehlikeli bir müdahale olarak kıymetlendirmek mümkündür.

Dünyanın her yerinde eğitim sistemi, toplumların temel bedellerinin çocuklara ve gençlere aktarılması üzerine kuruldu. Bu haliyle de eğitim sistemi ve okullar, birebir vakitte toplumsal ve kültürel pahaların yine üretim yerleridir.  Okulun kültürel üretimdeki özgün yanı, var olan toplumsal farklılıkların hudutlarını tekrar çizerek bu farklılıklarla doğallaştırmasına odaklanır. Öteki taraftan okullar kelam konusu farklılıkların sorgulanması ve eleştirisi için de ortam ve imkanlar sağlamaktadır. Bu manada okullar, birebir vakitte laik-bilimsel eğitimi savunanlar ile laik/seküler eğitim ve bilim düşmanlarının sık sık karşı karşıya geldiği alanlardır.

Demokratik, bilimsel, laik ve anadilinde eğitimin yaygın olduğu toplumlar, devletin bütün inançlar ve kimlikler karşısında eşit uzaklıkta durduğu, farklı inanç kümelerinin birbiri üzerinde baskı kurmadığı, farklı mezhep, kimlik ve kültürlerin baskı altına alınmadığı, eşit yurttaşlık temelinde özgürce bir ortada yaşadığı gerçek manada özgür toplumların oluşumunu sağlayacaktır.

Eğitim sisteminde yaşanan dönüşümler, içinde bulunulan ekonomik, toplumsal ve siyasal sistemin gelişim süreçlerinden başka ya da bağımsız değildir. Bir ülkenin eğitim sistemi, bir bütün olarak içinde yaşanan toplumun gerçekliğini yansıtır. Burada yalnızca ekonomik seviye değil, toplumsallaşma süreçleri, cinsiyet eşitsizlikleri, ideolojik pozisyonlar, sınıflar ortası güç bağları vb. üzere epeyce karışık bir dizi alaka devreye girer. Bu nedenle Türkiye üzere ülkelerde laiklik ve laik eğitim çabası, okulda ve toplumda yürütülen demokrasi ve özgürlük uğraşından başka değildir. Eğitim sistemi ve okullar ya büsbütün hâkim ideolojiye teslim edilecek ya da çocuk ve gençlerin nasıl bir eğitim alması, nasıl bir toplumda yaşaması isteniyorsa, onun için uğraş edilecektir. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)