ABD’de Kongre Bütçe Ofisi’nin (CBO) son iddialarına nazaran ABD hükümetinin borçları alarm veriyor.
Analizlere nazaran, ABD’de hükümet borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya (GSYH) oranının 2034’e kadar yüzde 116’ya ulaşabileceği varsayım ediliyor. Bu oran İkinci Dünya Savaşı devrinden bile daha yüksek. Geçen yıl bu oran yüzde 97 düzeyindeydi.
Öte yandan piyasanın faiz oranlarına ait mevcut görüşü eklendiğinde borç/GSYH oranı 2034’te yüzde 123’e yükselebilir. Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın vergi indirimlerinin sabit kaldığı görüşü de eklendiğinde bu oranın yüzde 140’lara yaklaşması bekleniyor.
BORÇLAR SÜRDÜRÜLEMEZ BİR YOLDA
Bloomberg Economics, borç görünümünün kırılganlığını pahalandırmak için bir milyon simülasyon gerçekleştirdi. Simülasyon sonuçlarına nazaran önümüzdeki on yıl içinde borcun GSYH’ye oranı artmaya devam edecek. Simülasyonların yüzde 88’inde sonuçlar, borcun GSYH’ye oranının sürdürülemez bir yolda olduğunu gösteriyor.
Biden idaresinin teklifleri faiz masraflarını rahat düzeylerde tutmaya devam ederek değerli ölçüde açık azaltma öneriyor. Lakin bu türlü bir planın hayata geçirilmesi için iki partiye bölünmüş Kongre’nin harekete geçmesi gerekecek.
Biden idaresi, şirketlere ve varlıklı Amerikalılara yönelik bir dizi vergi artışını içeren bütçesinin mali sürdürülebilirliği artıracağı söylese de iki partili Kongre’nin buna onay vermesi gerekiyor.
Temsilciler Meclisi’ni denetim eden Cumhuriyetçiler, büyüyen bütçe açığını azaltmak için sert harcama kesintileri istiyor. Senato’yu yöneten Demokratlar ise harcamaların değil faiz oranları ve vergi gelirlerinin kilit faktörler olduğunu savunuyor.
‘KORKUNÇ BİR YERDE’
Ekonominin ağır topları da uzun vadeli görünümün huzursuz edici olduğu konusunda hemfikir. Eski IMF baş ekonomisti Kenneth Rogoff, borç düzeyi yükselmeye devam ettikçe zorluklar yaşanacağı görüşünde.
Hazine Bakanı Janet Yellen, geçen ay senatörlere yaptığı açıklamada “Açıkları azaltmamız ve mali açıdan sürdürülebilir bir yolda kalmamız gerektiğine inanıyorum” demişti.
Fed Başkanı Jerome Powell da bu yılın başlarında siyasetçilerin sürdürülemez borçlanma konusunu ele almaları için ‘zamanın geldiğini ya da geçtiğini’ söylemişti. Eski Hazine Bakanı Robert Rubin ise ocak ayında yaptığı açıklamada, ülkenin açıklar konusunda ‘korkunç bir yerde’ olduğunu belirtmişti.
ABD BORÇ KRİZİNE GİRERSE DOLARIN POZİSYONU DEĞİŞİR
Peki ABD borç krizine girerse ne olur?
Halihazırda ABD doları global rezerv para ünitesi olmaya devam ediyor. ABD hazine tahvillerine olan yatırımcı inancı de hayli sağlam. Böylesine bir borç krizinin gerçekleşmesi, yatırımcıların sonsuz itimat duyduğu bir varlık olan ABD Hazine borcuna olan inancını sarsılması manasına gelecek.
Bu cins bir inanç kaybı ise doların dünyadaki pozisyonunun aşınmasının dönüm noktası olabilir. Bu da ABD’nin yalnızca ucuz finansmana erişimini değil, birebir vakitte global güç ve itibarını de kaybedebilir.