MHRS’de ‘Onaylı Randevu’ sistemine geçiş konusunda İzmir Tabip Odası Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhun Özyurt BSHA’ya “sağlıkta şiddeti tırmandıracak olaylar yaşanabilir” değerlendirmesi yaptı.
Merkezi Doktor Randevu Sistemi kısa ismiyle MHRS’de başlatılan yeni sistemde hastalara, ‘Onaylı Randevu’ kaidesi getirildi. Uygulama 13 Mayıs Pazartesi itibariyle başladı. MHRS internet sitesi, taşınabilir uygulama ya da ALO 182 üzerinden alınan randevuların, randevu tarihinden bir gün evvel, akşam saat 20.00’a kadar onaylanması zaruriliği getirildi. Randevuya gelemeyecekler ise de bunu bildirmeleri gerekiyor.
Peki bu yenilikten tabipler ve hastalar nasıl etkilenecek? AKP Hükümeti’nin sıhhatte dönüşüm ismi altında yıllardır uyguladığı sistemde yapılan yeni düzenlemelerden biri de muayene mühletleri oldu. Tabibin standart muayene mühleti 20 dakika iken günümüzde birçok hastanede bu müddet fiiliyatta 5 dakikaya düşürüldü. Artık bu meseleye bir yenisi daha eklenerek onaylı randevu sistemi devreye girdi.
ONAYLI RANDEVU SİSTEMİ ELEŞTİRİLİYOR
Bilim Sağlık Haber Ajansı (BSHA) mevzuyu İzmir Tabip Odası Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhun Özyurt ile görüştü. Özyurt, MHRS’de onaylı randevu devrine ait tenkitlerde bulundu. Hastaların, hastane randevusu aldıktan sonra bir de bu randevuyu onaylamaları konusunda en büyük kasvetin yaşlı hastalar noktasında yaşanacağına dikkat çekerken, sıhhat alanında yapılacak düzenlemelerde hususun muhatapları olan tabiplere, doktor meslek örgütlerine danışılmadan ‘ben yaptım oldu’ mantığıyla gerçekleştirilmesini de eleştirdi.
“ONAYLI RANDEVU SİSTEMİ YAŞLI YURTTAŞLARI ZORLAYACAK!”
Prof. Dr. Özyurt, “MHRS’de onaylı randevu kuralı konusunda belirtmek istediğim öncelikli ayrıntı yaşlı hastalarla ilgili olacak. 65 yaş ve üstü kanser hastaları bu sistemin dışında dediler lakin 60 yaşında kanser olmayan hastaların da birçoğu android telefon kullanmayı biliyor mu? Oğlunun ya da kızının aldığı randevuyu onaylatmayı biliyor mu? Bunları nasıl garanti edeceğiz? Olmadı diyelim, onaylamadı. Randevusu var, onaylamadı ve iptal edildi. Sonraki gün hastaneye gidecek. Oğlum randevu aldı, ben muayeneye geldim diyecek. Listede ismin yok diyecekler. Onaylamamışsın diyecekler. Artık bu hasta ne yapacak? Hastanelerde şiddet olayları önlenemez haldeyken, bu durum da tuzu biberi olacak. Hasta ya da yakını bu nedenle tabiple bir kapışma yaşanabilir. Onun dışında dışarıda bekleyen hastalar arasında da bir gerginlik ortaya çıkabilir. Tabiple randevu onayı yapmamış hastanın, sürtüşmesini izleyen hastalar olacak. Onlar da randevu olayı vermelerine karşın tahminen de içeri girmeyecek muayene olamayacak. Onaylı randevu sistemi ne kadar sağlıklı ilerler kestirmek zor” dedi.
“ONAYLI RANDEVU DÜZENLEMESİ DE HUSUSUN PAYDAŞLARIYLA GÖRÜŞÜLMEDİ!”
Sağlık alanında gerçekleştirilen yeni uygulamaların, hayata geçirilmeden evvel bahsin paydaşlarıyla görüşülmeden gerçekleştirilmesini eleştiren Özyurt, “Eğer bir karar alıyorsanız ve bu radikal bir karar ise bunu alanın paydaşlarıyla birlikte çerçevesinde hayata geçirmek gerekir. Türk Tabipleri Birliği, tabip odaları, meslek örgütleri, STK’lar, üniversite hastaneleri üzere yapılarla paylaşılmalıdır. Ortak akıl ziyan getirmez tahminen de Sıhhat Bakanlığı’nın atladığı bir pencere açılabilir. Birlikte istişare edilerek gerçek olan prosedür bulunabilir” diye konuştu.
“BEŞ DAKİKALIK MUAYENEDE HASTA HANGİ ŞİFAYI BULABİLİR?”
“MHRS’de yapılan yeni düzenleme hem tabip hem de hasta açısından sorunlu bir sürecin yaşanmasına neden olacakken bir de muayene müddetleri ile ilgili mevcut işleyişe bakmak gerekir” diyen Özyurt şunları söyledi: “Hasta muayeneye bir sıhhat sorunu ile geliyor. Bir şikayeti var, yakınması var. Hoş bir muayene olayım, sıkıntıma şifa bulayım sıkıntısında. 3 dakikada, 4 dakikada, 5 dakikada hangi şifayı bulabilir hasta? Hekimin hastaya sadece ne şikayetin var demesi, hastanın şikayetini anlatması bile 5 dakikadan uzun sürer. Muayene etmeye fırsatı kalmadan zati 5 dakika da doluyor.”
“Hekimin hastaya fiziki muayene yapmasını da dikkate alırsak muayene müddetlerinin 5 dakika olması konusu kabul edilemez” diyen İzmir Tabip Odası Başkanı Ceyhun Özyurt, “Fiziki muayene yapılamaması olay atlamaya da sebep olur mu?” sorusunu şöyle yanıtladı: “Olmaz mı? Doğal ki olur. Hastanın gözüne bakmak bile bir muayene biçimidir. Hastanın şikâyeti neyse ve başvurduğu hekimin branşı neyse en azından o organların muayene edilmesi gerekir. Örneğin gözleri ile ilgili bir sorunu varsa göz muayenesi yapılmalıdır. Ya da kalpten bir düşüncesi varsa kalbinden illaki bir muayene olacak. Doktor onu bir dinleyecek, bir elektrosunu çekecek, yakınmaları nedir dinleyecek. İllaki anemnez dediğimiz hastanın hikayesi dinlenmeli, vakit baskısı olmamalıdır. Ve bu hasta hikayesinden hareket edilerek tetkik ve analizler yapılabilir. Ne hasta şad kalacak ne de tabip. Doktor de ‘ben bir şeyleri eksik yaptım’ hissine kapılacaktır. Bir doktor hastayı fiziki ve kelamlı formda muayene gerçekleştirmeden mesleğini tam olarak gerçekleştiremez.”
MUAYENE MÜHLETİNİN STANDARDI NEDİR?
Hekim muayene mühletinin standardı konusunda açıklama yapan Özyurt, “Dünya Sıhhat Örgütü tarafından tabibin hastayı muayene etme müddeti noktasındaki söylemi ‘20 dakika idealdir’ biçimindedir. Her hasta için bu müddet 20 dakika sürmeyebilir, daha kısa da olabilir. 20 dakika tahminen uzun bir müddet olabilir ancak ülküdür. Lakin 10 dakika, 15 dakika, 5 dakika olmamalıdır. Bir yandan MHRS randevularının onaylanması problemi, bir yanda da muayene sürelerindeki bu vakit baskısı kelam konusu. Türkiye’de kaç kişinin zar sıkıntı alabildiği bir randevuyu alıp onaylama bahtı var? Özetle tekrar söylemek isterim ki sıhhat alanında yapılacak düzenlemelerde meslek örgütlerinin de görüşleri alınmalı ve düzenlemeler ortak akılla hayata geçirilmelidir” vurgusunda bulundu. (BİLİM SIHHAT HABER AJANSI)